Анотація

Мақаланың мақсаты зайырлылық пен діндарлық арақатынасын зерттеп, олардың өмірмәнділік маңызының ішкі құрылымын айқара ашу.
Мақаланың бірінші бөлімінде зайырлылық қағидатының болмысы мен рухани-діни құндылықтар жүйесіндегі орны зерделенді. Зайырлылық, зайырлы және секуляризацияға сілтемелер көп жағдайда түсініксіз болуы мүмкін. Қазіргі уақытта әр терминнің тек бір ұғымға қатыстыру арқылы стандарттаудың оңай әдісі жоқ. Бірақ әр түрлі терминдердің бірыңғай лингвистикалық түбірге ие болуы олардың әр түрлі тарихпен әртүрлі концептуалды шеңберде жұмыс істейтіндігін жасырмауы керек. Олар кейде бір-бірін хабардар етсе де, біз уақытша өмірге немесе зайырлы өмірге, дінді саясаттан бөліп тастайтын конституцияларға және діннің мүмкін құлдырауына сілтеме жасау сияқты қолданыс аясын ажырата білуіміз керек.
Екінші бөлімде діндарлық тұжырымдамасының философиялық білім жүйесіндегі орны ашылады. Діни өмірдің қайшылықты және көпдеңгейлілігі ерте кезден байқалып, ең алдымен діни талдап жіктелген. Діндар тұлғаның сапалық жағдайын анықтау мәселесі, ұмтылыстар, құндылықтар, адамның мінез-құлқы оңтайлы болуы оның діндарлық мәнін анықтау үшін осы идеялық ғылыми ізденістен, діннің түрлері мен типтерін, діни мінез-құлықты жіктеуден көрініс тапты. Сондықтан, қазіргі заманға дейінгі авторларға, біріншіден, қарастырылып жатқан жағдайларды этикалық бағаламау, екіншіден, жүргізіліп отырған талдауды діни ұйымның міндеттері мен қызметтерімен байланыстырмаудан құтыла алмады. Адамдардың санасы мен мінез-құлқындағы діндарлық мәселесі жаңа діни ағымдардың пайда болуына және дәстүрлі ағымдардың өзгеруіне алып келген қоғамдағы түбегейлі өзгерістер орын алды. Діни өмірдегі негізгі құбылыстарды білдіретін терминдер діни өмірдің артынан өзгеріске ұшырады.