САЯСАТ. ӘЛЕУМЕТ

Қазақстандағы идеология және тіл саясаты: мемлекеттік тілді қолданысқа енгізуге этникалық орыстардың көзқарасы

Том 92 № 2 (2022), САЯСАТ. ӘЛЕУМЕТ
Том 92 № 2 (2022)
2022-06-28 Көрілім саны: 258
Ақмарал Тургалеева
Yessenov University
Маргарита Какимжанова
С.Сейфуллин атындағы Қазақ агротехникалық университеті
Гафура Толымханова
Восточно-Казахстанский университет имени С. Аманжолова e-mail: Tolymkhanova01@mail.ru

Ключові слова

тіл саясаты, тіл идеологиясы, ұлттық бірегейлік, этнос, әлеуметтік коммуникациялар

Анотація

КСРО ыдырағаннан кейін Қазақстан өзінің тіл саясатын жүргізе бастады. Қазақ тілінің мәртебесін көтеру және этносаяси, әлеуметтік тұрақтылықты сақтау қажет болды. Тіл саясатының негізгі басымдықтарын айқындау кезінде осы процеске әсер ететін ең күрделі факторлардың бірі халықтың этностық және тілдік қажеттіліктерін ескеру болды. Тіл ұлттық бірегейліктің аса маңызды факторларының бірі болып табылады. Бұл зерттеуде этникалық орыстардың Қазақстанда мемлекеттік тіл мен тіл идеологиясын қолдануға қатынасы талданды. Зерттеу этникалық орыстардың мемлекеттік тілді әлеуметтік коммуникацияларда және білім беруді таңдауда қолдануға қатынасын анықтауға бағытталған. Идеология контекстінде, мақалада Қазақстандағы тілдік идеология бойынша алдыңғы зерттеулерде енгізілген «қазақиландыру» термині қолданылды. Негізгі зерттеу сұрақтары: орыстар Қазақстандағы тілдік идеологияға қалай қарайды? Олар білім беру бойынша таңдау жасауға (оқыту нұсқаулығы) қалай қарайды және Қазақстандағы әлеуметтік қарым-қатынаста қандай мәселелер бар? Зерттеу жобасы аясында деректерді жинау үшін негізгі құрал ретінде сауалнама қолданылды. Зерттеу нәтижелері этникалық орыс респонденттерінің қазақ тілі идеологиясына бейтарап қатысы бар екенін көрсетті.

Як цитувати

Тургалеева, А., Какимжанова, М., & Толымханова, Г. (2022). Қазақстандағы идеология және тіл саясаты: мемлекеттік тілді қолданысқа енгізуге этникалық орыстардың көзқарасы. Адам әлемі, 92(2). https://doi.org/10.48010/2022.2/1999-5849.12