DOI:
Ключові слова
Зорастризм, салт-дәстүр, элементтер, сенім, ырымдар, қазіргі заман.
Бұл мақалада діни сенім элементтерінің сақталуы және сарқыншақтарының қазіргі таңда салт-дәстүр мен әдет-ғұрыптарға айналғандығы туралы айтыла келе, Зорастризм сенімін негізгі алған көріністері баяндалды. Атап айтқанда, жақсылық пен жамандық туралы ырым-тиымдардың Авестадағы Ахура-Мазда мен Анхра Майньюдың күресіне байланысты туындағандығы туралы, ала жіппен өрілген тұсау кесу дәстүрінің де әлемдегі осы қарама-қайшылыққа байланысты екендігі, оның «өлі мен тірінің айтысында» да көрініс табатындығы, «Қындық-Сандық» деп аталатын ойының да осы мотивке қатысты екендігі туралы болжамдар ұсынылып, Зорастризмдегі отқа табыну сенімінің дәстүрлерде «Отты үрлеп өшірме», «Күлді баспа», «Отты, күлді шашпа», «Отпен ойнама, оттан аттама, отқа түкірме» деген сияқты тиымдар мен отпен аластау, отқа май құю сияқты элементтермен де сәйкес келетіндігі, шоқ алып келу үрдісінің де оған қатысты болатындығы, жаңа түскен келіннің отқа май құю салты, отпен немесе түтінмен аластау, шам-шырақтар жағу және «отағасы», «түтін түтету» т.б. ұғымдардың да осыған байланысты екендігі баяндалды. Сондай-ақ, бүгінгі наурыз мерекесі мен ондағы салттардың орындалуы да осы көне Зорастризмдік сенім дәстүрлері екендігі туралы тұжырымдар тиянақталды.