Аңдатпа

Бұл мақалада Франц Фанонның Батыс отаршылдығының отарланған халықтарға тигізген психологиялық зардаптары, еуропалық отаршылдық пен империализмнің салдары мен мұрасы, сонымен қатар дәстүрлі отаршылдықтың жаңа отаршылдыққа қалай ұласқанына қатысты көзқарастары мен дискурстары зерттеліп, талданады. Франц Фанонның осы зерттеу үшін кейс ретінде алынуының бірден-бір себебі, Фанон постотаршылдық зерттеу саласының негізін салушылардың бірі ретінде отаршылдық, отарсыздану, жаңа отаршылдық және отаршылдықтың зардаптары сынды феномендерді зерттеудің теориялық және концепциялық негіздерін қалыптастыруға ерекше үлес қосқан. Осыған орай Франц Фанонның еңбектері мен дискурстарын талдау еуропалық отаршылдық пен империализмнің мұрасы мен салдарына қатысты негізгі мәселелер кешенін тереңнен түсінуге мүмкіндік береді. Сондықтан Франц Фанонның “Black Skin, White Masks”, “A Dying Colonialism” and “The Wretched of the Earth” сынды еңбектері сыни көзқарас тұрғысынан талдауға алынды. Бұған қоса постотаршылдық саласының өзге де өкілдерінің еңбектері талданды. Осы зерттеудің нәтижелері еуропалық отаршылдықтың әлдеқайда бұрын аяқталғанына қарамастан, Батыс империализмі мен отаршылдығының мұрасы мен салдарының әлі де болса сақталып, постотарлық қоғамдардың дамуына айтарлықтай ықпал етіп отырғанын көрсетіп берді. Сонымен бірге отаршылдықтың психологиялық салдары мен зардаптары постотарлық елдерде айқын байқалуда, соның ішінде бұрынғы отар халықтардың арасында өзін төмен сезіну комплексі, ал бұрынғы отарлаушылар арасында өзін жоғары сезіну комплексі үстемдік құрып отыр. Оның үстіне, Үшінші әлем елдерінің саяси тәуелсіздікті алуы олардың шынайы еркіндік пен ұлттық дамуға қол жеткізуіне алып келмеді. Франц Фанон атап өткендей, барлығы керісінше өрбіді, яғни отаршылдық жаңа отаршылдыққа ұласып, бұрынғы отарлық империялар әлі өз бұрынғы отарларына үстемдік жүргізіп келеді.