Аңдатпа

Бұл мақалада негізгі адам құқықтарының біреуі болып саналатын денсаулық сақтауға қатысты адам құқығы мен коммерцияланбаған денсаулық сақтау жүйесінің маңыздылығы адам құқықтарының әмбебаптығы тұрғысынан қарастырылады. Сонымен қатар әлемнің көптеген елдерінде, соның ішінде Қазақстанда да денсаулық сақтау жүйесінде құрылымдық реформалар жүргізуге итермелеген неолиберал капитализмге сыни талдау жасалады. Қаржыландырудың жеткіліксіздігі, сонымен қатар денсаулық сақтау саласын коммерцияландыру мен коммодификациялау (тауарға айналдыру), әлемнің көптеген елдерінде тұратын миллиондаған адамдарға кері әсер ететін жаһандық мәселелерге айналды. Бұл мәселелер әсіресе COVID-19 пандемиясынан кейін өте өзекті болды. Мақалада Скандинавия елдерінде құрылған әлеуметтік мемлекет моделіне қысқаша шолу жасалады. Скандинав әлеуметтік мемлекет моделі, денсаулық сақтау жүйесін қоғамдық денсаулыққа зияны тиетіндей коммерцияландыру мен коммодификациялаудан, сондай-ақ әлеуметтік бағдарламаларды оңтайландыру мен қысқартудан сақтап қалған.