Анотація

Тарихи жады – адамның өзі және айналадағы әлем туралы идеясын қалыптастыратын өткеннің тірі мұрасы. Бұл әртүрлі аспектілерде зерттелетін күрделі және көп қырлы құбылыс: әлеуметтанудан мәдениеттану мен психологияға дейін. Бұл зерттеу тарихи жадыны талдаудың генезисін, мәнін және болашағын талдауға бағытталған. Зерттеудің мақсаты - тарихи жадтың мәнін және оның ұлттық бірегейлікті қалыптастыру процесіндегі рөлін анықтайтын негізгі аспектілерді анықтау, ол үшін ең алдымен оны зерттеу әдістемесін белгілеп, осы ғылыми категорияның даму эволюциясын қадағалау қажет. Зерттеу келесі мәселелерді шешуді қамтиды: тарихи жадтың маңызды сипаттамаларын қоғамдық сананың құрамдас бөлігі ретінде анықтау; оның қалыптасуының алғышарттарын белгілеу және оның қазіргі жағдайда дамуын анықтайтын факторларды, сондай-ақ оның қазіргі қоғам үшін маңыздылығын анықтау. Әлемнің көптеген аймақтарында мультикультурализмнің өсуімен қатар жүретін заманауи жаһандану процестері халықтар үшін де, жеке адамдар үшін де мәдени бірегейлікті сақтау мен дамытудың сенімді негіздерін қамтамасыз ету қажеттілігін атап көрсетеді. Осындай іргелі аспектілердің бірі – әлеуметтік динамиканың негізгі заңдылықтарын құрайтын жеке және ұжымдық санаға сіңген тарихи өткеннің тұрақты тәжірибесі болып табылатын тарихи жады. Бұл мақалада жадтың мемлекет құрудың және ұлттық бірегейлікті қалыптастырудың негізгі элементі ретіндегі рөлі қарастырылады. Жад жарақаты және оның әлеуметтік динамикаға әсері тақырыбына ерекше назар аударылады.