DOI:
Ключові слова
сыбайлас жемқорлық
сыбайлас жемқорлықты зерттеу тәсілдері
институттар
билік
парақорлық
сыбайлас жемқорлықты қабылдау
Мақаланың мақсаты - сыбайлас жемқорлық ұғымын және оны әртүрлі пәндік салалардағы зерттеу тәсілдерін талдау. Зерттеу пәні - шетелдік ғалымдардың философия, экономика, құқықтану, психология, антропология, саясаттану, әлеуметтану және мәдениеттану шеңберіндегі сыбайлас жемқорлық құбылысын зерттеуге арналған еңбектері. Осы пәндер шеңберінде сыбайлас жемқорлық ұғымдарын жан-жақты зерттеу сыбайлас жемқорлықтың себептерін анықтауға мүмкіндік берді. Зерттеу нәтижелері көрсеткендей, сыбайлас жемқорлықтың себептері сыбайлас жемқорлықты зерттеу тәсіліне байланысты өте әртүрлі болады. Осы себептерді анықтау сыбайлас жемқорлыққа қарсы сәйкес шараларды әзірлеуге мүмкіндік береді. Зерттеудің маңызды қорытындысы - елдердегі сыбайлас жемқорлық деңгейін бағалаудың халықаралық әдістері әлеуметтік-мәдени факторларды ескермейтіндігі туралы тұжырым. Осыған байланысты авторлар қоғамдағы сыбайлас жемқорлыққа қарсы сананы қалыптастырудағы әлеуметтік-мәдени факторлардың рөлін көрсетіп, олардыөлшеу көрсеткіштерін ұсынады. Зерттеудің ғылыми маңыздылығы оның сыбайлас жемқорлықты зерттеуге пәнаралық әдісті дамытуға қосқан үлесімен анықталады. Болашақ зерттеулердің бағыттары сыбайлас жемқорлықты зерттеуге сипатталған пәнаралық тәсілдерді қолдана отырып, әрі қарай зерттеу мүмкіндігімен зерделенеді. Нәтижелердің тәжірибелік қолданысы оларды қоғам өміріне сыбайлас жемқорлықтың теріс ықпалын төмендету бағдарламаларын әзірлеу кезінде пайдалануында жатыр.